11/05/21
Een antwoord op de column van Tommy Wieringa Groene Vingers
NRC Handelsblad 8 mei 2021.
In zijn heerlijk vileine column valt Tommy Wieringa de antroposofie aan, die hij nota bene als fascistisch bestempelt. Met zijn anekdotes suggereert Wieringa dat antroposofie een leer en een geloof zou zijn. Ze is echter een manier om de persoonlijke ontwikkeling van de mens en, hoe bescheiden ook, van de mensheid als geheel, te bevorderen door werkgebieden in te richten op het gebied van vrijeschoolonderwijs, biologische landbouw, gehandicaptenzorg, gezondheidszorg, kunst enzovoorts. Die manier is, ondanks individuele uitglijders, best succesvol te noemen. In de afgelopen eeuw zijn tal van organisaties ontstaan, die sociale gemeenschappen vormen waar bewustzijn, samenwerking en zorg voor mens en aarde geplaatst worden boven toe-eigening, uitbuiting en controle, mét respect voor wetenschap en kunst.
Reeds aan het begin van de vorige eeuw pleitte Rudolf Steiner voor internationale samenwerking, en hij betreurde het dan ook zeer dat mensen „zo weinig moed hebben om zich uit het nationalisme te werken”. Dit lijkt allemaal erg weinig op fascisme, integendeel: hier spreekt veeleer een vroege voorloper van het kosmopolitisme.
Scepsis over vaccinatie komt in allerlei kringen voor. Zelf heb ik onlangs op uitnodiging van mijn antroposofische arts mijn vaccinatie laten zetten. Wieringa doet de antroposofie tekort.
Gerrie Strik
rector Vrije Hogeschool Zeist
Lees hier alle brieven in de NRC van 11/05/2021
Wieringa’s peultjes
De column Groene Vingers van Tommy Wieringa (8/5) kwam hard binnen. Ik ben niet ‘getekend’ door een antroposofische opvoeding, maar heb sinds twintig jaar werkzaam in de biologische sector waargenomen dat biodynamische boeren doorgaans de mooiste bedrijven hebben, in verbinding met de dieren, het landschap. Ziekten en plagen zijn voor onze boeren indicatoren dat je op systeemniveau iets moet veranderen. Scherpe waarneming van alle levensprocessen en interacties op de boerderij is hun belangrijkste instrumentarium.
Vaak noemen onze boeren zichzelf niet biodynamisch of antroposofisch (dat laatste zijn ze ook lang niet altijd), omdat het vooral een persoonlijke inspiratie en ontwikkelingsweg betreft. Die moet tijds- en cultuurgebonden worden bekeken. Dat sommige ‘antroposofen’ dat niet lijken te kunnen, is afkeurenswaardig. De normen voor Demeter-landbouw gaan verder dan biologisch en voldoen aan alles waar de samenleving naar snakt: meer biodiversiteit, grondgebonden veehouderij, koeien met hoorns, minimale mestgiften, lage stikstofuitstoot. Wetend dat Wieringa een landbouw voorstaat waarin we afstand nemen van gif, fatsoenlijk omgaan met dieren en streven naar behoud van bodemvruchtbaarheid en biodiversiteit, kan hij beter peultjes van Demeter blijven kopen.
Bert van Ruitenbeek
directeur Stichting Demeter
Lees hier alle brieven in de NRC van 11/05/2021
