Na studies in Duitse literatuur, theologie en filosofie heb ik mij gespecialiseerd in de wijsgerige ethiek. Dit vakgebied heb ik in Tübingen en in Utrecht beoefend, waar ik in de laatste 30 jaar ethiek instituten heb opgebouwd en tot een succes gemaakt.

In de ethiek heb ik me met name met vragen beziggehouden waar de traditionele moraal niet zomaar een antwoord op heeft en waar mensen heel uiteenlopende intuïties over hebben, zoals bio-ethiek of klimaat-ethiek: Hoe moeten wij omgaan met genetische diagnostiek? Welke verplichtingen hebben mensen jegens toekomstige generaties? Hoe zou een verantwoord energiebeleid eruitzien? Welke morele aspecten zijn met sociaal disruptieve technologieën verbonden?

Als men over deze vragen verder nadenkt, dan ziet men dat hier eigenlijk een uitdaging ligt voor het hele morele regime dat na de tweede wereldoorlog is ontstaan: het regime van de mensenrechten. Met de mensenrechten is een ethiek verbonden die ervan uitgaat dat elk mens een waardigheid heeft die gerespecteerd moet worden. Dit respect wordt vormgegeven door de rechtsstaat en de democratie. Dit morele regime is echter in een heel andere tijd ontwikkeld, toen er nog geen sprake was van klimaatverandering, digitalisering of globalisering. Mij houdt de vraag bezig hoe een transformatie van de mensenrechten eruit zou moeten zien, waarin bovengenoemde veranderingen worden verdisconteerd.

Als we erover nadenken hoe de idee van mensenrechten in de toekomst vorm zou moeten krijgen, dan stuiten we onvermijdelijk op de heel fundamentele filosofische vraag: Wat is de mens?De ethiek is, met andere woorden, op een fundamentele manier verbonden met de filosofische antropologie. De vraag welke rechten en plichten mensen hebben, kunnen we niet beantwoorden door alleen maar te kijken naar onze normen en waarden. We moeten ons afvragen wat eigenlijk een consistente manier is onszelf als mensen te begrijpen. Dit consistentepraktische zelf-verstaanis wat mij betreft de ultieme bron van de moraal. Daarmee is meer verbonden dan alleen de ethiek. Het gaat ook om hoe de moraal samenhangt met de menselijke vermogens in het algemeen: ons vermogen over de wereld en over onszelf na te denken, emoties te uiten, esthetische ervaringen te hebben, sociale relaties vorm te geven en alles wat er verder nog bij het menselijk leven hoort.

Meer informatie over mij kan men vinden op: https://marcusduwell.org/

Marcus Düwell Vrije Hogeschool

marcus düwell

raad van advies

Vorige
Vorige

Klaas van Egmond